Vè nói ngược

Tháng trước nữa ta qua nhà ông bà chơi, vớ được quyển tuyển tập ca dao tục ngữ Việt Nam, đọc nhiều câu rất thú vị, định (mượn) vác về nhà viết một bài chơi, nhưng bận quá đi (a traditional excuse), rồi quên mất… Đành hẹn năm sau vậy.

Hôm nay đăng lên đây tập hợp một số bài vè nói ngược trong dân gian, đăng rải rác trên các trang mạng.

Vè nói ngược  bắt nguồn vùng nông thôn miền Bắc, phản ảnh những quan sát trong cuộc sống của người nông dân (nhưng tất nhiên được nói ngược lại), ý tứ hóm hỉnh nhẹ nhàng, đọc lên nghe vui vui.

Không có bản nào là bản original, có lẽ đầu tiên chỉ là vài câu, rồi người này người kia, làng này xã kia, quê này vùng kia, qua thời gian, mỗi nơi thêm một ít, không giống nhau, ko thống nhất. Mấy đoạn cuối, chắc là thêm vào thời thuộc địa.

(bản đăng trên thivien.net)

Ve vẻ vè ve
Cái vè nói ngược
Non cao đầy nước
Đáy biển đầy cây
Dưới đất lắm mây
Trên trời lắm cỏ
Người thì có mỏ
Chim thì có mồm
Thẳng như lưng tôm
Cong như cán cuốc
Thơm nhất là ruốc
Hôi nhất là hương
Đặc như ống bương
Rỗng như ruột gỗ
Chó thì hay mổ
Gà hay liếm la
Xù xì quả cà
Trơn như quả mít
Meo meo là vịt
Quạc quạc là mèo
Trâu thì hay trèo
Sóc thì lội nước
Rắn thì hay bước
Voi thì hay bò
Ngắn như cổ cò
Dài như cổ vịt
Đỏ như quả quýt
Vàng như quả hồng
Cao tồng ngồng như chim tu hú
Lùn lụ khụ như chim bồ nông
Hay chạy lon ton là gà mới nở
Cái mặt hay đỏ là con gà mào
Hay bơi dưới ao mẹ con nhà vịt
Hay la hay hét là con bồ chao
Hay bay hay nhào mẹ con bói cá

Ngồi buồn nói ngược mà chơi
Cua đinh nó liệng trên trời quá hay
Trưa trưa bắt chó ra cày
Trâu kia hực sủa, chuột dày ông voi
Một lũ thầy bói đi coi
Trưa trưa đốt đuốc mà soi ếch bà
Con nít mà dắt bà già
Chân đi lỏng khỏng té mà xuống ao
Câu thì lấy đá làm phao
Lưới kia đem bủa ào ào ngọn cây
Con sấu liệng bay trên mây
Rồng vàng trói ké nằm ngay dưới bè
Thầy pháp tụng kinh rề rà
Thầy chùa bắt chó ra hè mà ram
Thầy tu mắng chửi làm xàm
Chằn tinh tu hành đọc sách siêng năng
Chuột xạ thấy thịt thì gầm
Hùm thì bươi rác xóc dằm trong da
Dưới sông tàu ngựa, chuồng dê
Trên bờ lại thả câu rê, lưới mành
Chẻ tre mà buộc manh manh
Xe sợi chỉ mành cột cổ con nai
Bùn kia đã cứng còn dai
Thịt gà cồ nọ chưa nhai đã mềm
Con vịt đá độ ăn tiền
Gà trống mẹ hiền lặn lội nuôi con
Đàn bà trang điểm kiếm chồng
Con gái ở vậy dốc lòng thuỷ chung
Bảy mươi, bảy mốt còn son
Mười lăm mười sáu cháu con bộn bàng

(một số bản tập hợp trên trang này)

Bước sang tháng sáu giá chân
Tháng chạp nằm trần bức đổ mồ hôi
Con chuột kéo cày lồi lồi
Con trâu bốc gạo vào ngồi trong nong
Vườn rộng thì thả rau rong
Ao sâu giữa đồng, vãi cải làm dưa
Đàn bò đi tắm đến trưa
Một đàn con vịt đi bừa ruộng nương
Voi kia nằm ở gậm giường
Cóc kia đánh giặc bốn phương nhọc nhằn
Chuồn chuồn thấy cám liền ăn
Lợn kia thấy cám nhọc nhằn bay qua
Bao giờ cho đến tháng ba
Ếch cắn cổ rắn tha ra ngoài đồng
Hùm nằm cho lợn liếm lông
Một chục quả hồng nuốt lão tám mươi
Nắm xôi nuốt trẻ lên mười
Con gà, nậm rượu nuốt người lao đao
Lươn nằm cho trúm bò vào
Một đàn cào cào đuổi bắt cá rô
Thóc giống đuổi chuột trong bồ
Một trăm lá mạ đuổi vồ con trâu
Chim chích cắn cổ diều hâu
Gà con tha quạ biết đâu mà tìm
Gà con đuổi đánh diều hâu
Chim ry đuổi đánh vỡ đầu bồ nông
Thóc gạo đuổi chuột trong bồ
Đòng đong cân cấn đuổi cò ngoài ao

Bao giờ cho đến tháng ba
Ếch cắn cổ rắn tha ra ngoài đồng
Hùm nằm cho lợn liếm lông
Một chục quả hồng nuốt lão tám mươi

Nắm xôi nuốt trẻ lên mười
Con gà nậm rượu nuốt người lao đao
Lươn nằm cho trúm bò vào
Một đàn cào cào đuổi bắt cá rô

Thóc giống cắn chuột trong bồ
Một trăm lá mạ đuổi vồ con trâu
Chim chích cắn cổ diều hâu
Gà con tha quạ biết đâu mà tìm

Lúa mạ nhảy lên ăn bò
Cỏ lăn, cỏ lác rình mò bắt trâu
Gà con đuổi bắt diều hâu
Chim ri đuổi đánh vỡ đầu bồ nông

Nghe vẻ nghe ve
Nghe vè nói ngược
Ngựa đua dưới nước
Tàu chạy trên bờ
Lên núi đặt lờ
Xuống sông đốn củi
Gà cồ hay ủi
Heo nái hay bươi
Nước kém ba mươi
Mồng mười nước nhảy
Ghe nổi thì đẩy
Ghe cạn thì chèo
Mấy chú nhà nghèo
Cho vay bạc nợ
Nhà giàu nhà có
Thiếu trước hụt sau
Đòn xóc bổ cau
Dao bầu cắt lúa
May quần bằng búa
Bửa củi bằng kim
Bới đất tìm chim
Sư chùa gian ác
Què đi công tác
Lác lái máy bay
Cụt tay đào hầm
Thằng câm gọi điện
Chị điếc nghe đài
Ông móm nhai xương
Bà mù đọc báo
Mùa hè chết cóng
Nước nóng đóng băng
Tìm chim dưới nước
Ban phước cho cha
Rùa chạy lăng xăng
Thỏ bò nhúc nhích
Model phục phịch
Bà chửa có eo
Heo thích leo trèo
Mèo thương chuột lắm!
Giữa đêm có nắng
Trưa trời đầy sao
Yêu thì mày-tao
Ghét thì ấy-tớ
Vua làm thằng ở
Thị Nở hoa khôi
Thợ xây thì phá
Cá nhảy bằng chân
Vạn lý thì gần
Nhà bên xa cách
Chuông kêu tí tách
Vải rách ầm trời

Ve vẻ vè ve
Nghe vè nói ngược

Cái lược quyét nhà
Chổi bà chải tóc
Cụ già đi học
Cháu bé ngồi nhà

Gà mẹ đẻ con
Lợn sề ấp trứng
Em bé cao hứng
Hát ca cải lương
Nghệ sỹ thân thương
Khóc đòi ty mẹ

Củ hành củ hẹ
To bằng bình vôi
Quả mít chín rồi
Bé bằng hạt bưởi

Tất ta tất tưởi
Khen là ung dung
Ăn nói lung tunng
Khen là điềm đạm

Mưa nhiều bị hạn
Nắng cháy đầm lầy
Bong bóng thì chìm
Gỗ lim thì nổi
Đào ao bằng chổi
Quét nhà bằng mai
Hòn đá dẻo dai
Cục xôi rắn chắc
Gan lợn thì đắng
Bồ hòn thì bùi
Hương hoa thì hôi
Nhất thơm thì cú
Đàn ông to vú
Đàn bà rậm râu
Hay sủa thì trâu
Hay cày thì chó
Người thì có mỏ
Chim thì có mồm
Thẳng như lưng tôm
Cong như cán cuốc
Thơm nhất là ruốc
Hôi nhất là hương
Đặc như ống bương
Rỗng như ruột gỗ
Chó thì hay mổ
Gà thì liếm la
Xù xì quả cà
Nhẵn như quả mít
Meo meo là vịt
Quạc quạc là mèo
Trâu thì hay trèo
Sóc thì lội nước
Rắn thì hay bước
Voi thì hay bò
Ngắn như cổ cò
Dài như cổ vịt
Đỏ như quả quýt
Vàng như quả hồng
Nghe vẻ nghe ve,
nghe vè nói ngược
Voi tượng dưới nước
Thuyền đi trên bờ
Trên núi đặt lờ

Dưới sông bửa củi
Gà cồ hay ủi
Heo nái hay bươi
Mùng mười nước chảy

Ghe nhẹ thì đẩy
Ghe nặng thì chèo
Bớ chú nhà nghèo
Cho vay bạc nợ

Có chú nhà rách
Cầm vách bửa cau
Tiêm trầu bằng bột
Gói bánh bằng vôi

Giã gạo bằng nồi,
nấu cơm bằng cối
Bữa rằm trời tối,
mùng 1 sáng trăng
Con nít rụng răng,
bà già mới mọc

Nghe vẽ nghe ve
Nghe vè nói ngược
Cái lưng đằng trước
Cặp mắt đằng sau
Chiên cá dùng thau
Giặc đồ sài chão
4 tuổi gọi lão
70 kêu thằng
Sáng mà thấy trăng
Đêm về có nắng
Cục than màu trắng
Viên phấn màu đen
Chân để thổi kèn
Miệng thì nhịp trống
Mũi thường nghe ngống
Tai ngữi thấy mùi
Nhà ở có mui
Chiếc xe có nóc
Lớn giống con ốc
Bé tựa con voi
Gạo dùng nấu xôi
Nếp làm cơm tấm
Đi mưa thì ấm
Đi nắng lạnh run
Chó đen tên mun
Mèo đen tên mực
Cao ví như vực
Núi lại thẩm sâu
—-

Hay nàng Dật Ly chơi một bài vè nói ngược về Quan hệ quốc tế hay biển Đông chăng???