Nam Đường Hậu chủ – Tương kiến hoan. Vô ngôn độc thướng tây lâu

相见欢
无言独上西楼,月如钩。寂寞梧桐深院,锁清秋。
剪不断,理还乱,是离愁,别是一般滋味在心头。

Phiên âm
xiāng jiàn huān
相见欢
wú yán dú shàng xī lóu, yuè rú gōu.
无言独上西楼,月如钩。
jì mò wú tóng shēn yuàn suǒ qīng qiū.
寂寞梧桐深院锁清秋。
jiǎn bù duàn, lǐ hái luàn, shì lí chóu.
剪不断,理还乱,是离愁。
bié shì yì bān zī wèi zài xīn tóu.
别是一般滋味在心头。

Hán Việt
Tương kiến hoan
Vô ngôn độc thướng tây lâu, nguyệt như câu.
Tịch mịch ngô đồng thâm viện tỏa thanh thu.
Tiễn bất đoạn, lý hoàn loạn, thị li sầu.
Biệt thị nhất ban tư vị tại tâm đầu.

Giải nghĩa
Lặng yên không nói, cô đơn lên lầu tây, (nhìn lên), mặt trăng như móc câu.
(Nhìn xuống), cây ngô đồng tịch mịch, đình viện u thâm bị khóa trong sắc thu.
Cắt không đứt, muốn quản lại càng loạn, chính là nỗi sầu biệt li (cố quốc).
Lại là một loại tư vị khác ở trong lòng.

Từ luật

B B T T B B, T B B.
T T B B x T T B B.
T X T, T B T, T B B.
T T T B B T T B B.

Bản dịch của YL

Một mình lặng lẽ tây lầu,
Ánh trăng câu.
Tịch mịch ngô đồng thu sắc khóa vườn sâu.
Chặt không đứt,
Gỡ không dứt,
Nỗi li sầu.
Lại khiến nỗi lòng dai dẳng lúc canh thâu.

Nam Đường Hậu chủ – Ngu mĩ nhân. Xuân hoa thu nguyệt hà thời liễu

虞美人
春花秋月何时了?往事知多少。小楼昨夜又东风,故国不堪回首月明中。
雕栏玉砌应犹在,只是朱颜改。问君能有几多愁,恰似一江春水向东流。

Phiên âm
春花秋月何时了? chūn huā qiū yuè hé shí liǎo ?
往事知多少。 wǎng shì zhī duō shǎo 。
小楼昨夜又东风, xiǎo lóu zuó yè yòu dōng fēng ,
故国不堪回首月明中。 gù guó bù kān huí shǒu yuè míng zhōng 。
雕栏玉砌应犹在, diāo lán yù qì yīng yóu zài ,
只是朱颜改。 zhī shì zhū yán gǎi 。
问君能有几多愁, wèn jūn néng yǒu jī duō chóu ,
恰似一江春水向东流。 qià sì yī jiāng chūn shuǐ xiàng dōng liú 。

Hán Việt
Xuân hoa thu nguyệt hà thời liễu,
Vãng sự tri đa thiểu.
Tiểu lâu tác dạ hựu đông phong,
Cố quốc bất kham hồi thủ nguyệt minh trung.
Điêu lan ngọc thế ưng do tại,
Chỉ thị chu nhan cải.
Vấn quân năng hữu kỉ đa sầu,
Kháp tự nhất giang xuân thủy hướng đông lưu.

Giải nghĩa
Hoa mùa xuân, trăng mùa thu bao giờ mới chấm dứt, mọi sự đã qua biết là có bao nhiêu?
Tối qua, trên lầu nhỏ gió đông lại thổi tới, làm sao có thể kham nổi nỗi đau nhớ lại cố quốc giữa đêm trăng sáng.
Lan can điêu khắc tinh xảo, thềm xây bằng ngọc thạch có lẽ vẫn còn, chỉ là người xưa (chu vốn là màu đỏ, chu nhan dùng để chỉ thanh niên mặt mày xinh đẹp) nay đã thay đổi rồi (tức là đã già đi). (Người mà ngày xưa ở đó, nay đang hoài niệm lại).
Nếu như hỏi ta buồn đến bao nhiêu (vấn quân ở chỗ này là tác giả tự hỏi mình), giống như nước xuân trên một dòng sông (bất tận) chảy về đông.

Từ Luật
x B x T B B T, x T B B T.
x B x T T B B, x T x B B T T B B.
x T x T B B T, x T B B T.
x B x T T B B, x T x B B T T B B.

Bản dịch của YL
Xuân hoa thu nguyệt bao giờ dứt,
Việc trước còn hay mất?
Đêm qua gác nhỏ gió đông lay
Cố quốc cầm lòng không đặng ánh trăng vây.
Cột hoa thềm ngọc nay còn đó
Nhưng kẻ xưa còn có?
Hỏi người buồn có đếm được không
Giống nước xuân sông dài mãi chảy về đông.

Nam Đường Hậu chủ – Điệp luyến hoa. Dao dạ đình cao nhàn tín bộ

蝶恋花
遥夜亭皋闲信步,
乍过清明,渐觉伤春暮。
数点雨声风约住,
朦胧澹月云来去。
桃李依依春暗度,
谁在秋千,笑里轻轻语。
一片芳心千万绪,
人间没个安排处。

Phiên âm
dié liàn huā
蝶恋花

yáo yè tíng gāo xián xìn bù,
遥夜亭皋闲信步,
zhà guò qīng míng, zǎo jué shāng chūn mù.
乍过清明,早觉伤春暮。
shǔ diǎn yǔ shēng fēng yuē zhù,
数点雨声风约住,
méng lóng dàn yuè yún lái qù.
朦胧淡月云来去。
táo lǐ yī yī chūn àn dù,
桃李依依春暗度,
shuí zài qiū qiān, xiào lǐ qīng qīng yǔ.
谁在秋千,笑里轻轻语。
yī piàn fāng xīn qiān wàn xù,
一片芳心千万绪,
rén jiān méi gè ān pái chù.
人间没个安排处。

Hán Việt
Điệp luyến hoa
Dao dạ đình cao nhàn tín bộ,
Tác quá thanh minh, tiệm giác thương xuân mộ.
Sổ điểm vũ thanh phong ước trụ,
Mông lông đạm nguyệt vân lai khứ.

Đào lí y y xuân ám độ,
Thùy tại thu thiên, tiếu lí khinh khinh ngữ.
Nhất phiến phương tâm thiên vạn tự,
Nhân gian một cá an bài xứ.

Giải nghĩa
Trời tối dằng dặc, thuận ý nhàn tản bộ bên bờ nước,
Vừa mới qua thanh minh, đã buồn vì xuân (sẽ) tàn.
(Mới nghe được) vài giọt mưa rơi, (đã bị trận) gió xuân ngăn (không nghe thấy nữa).
Trăng mờ nhạt, (vì bị che khuất) bởi các tầng mây trôi.
Đào mận nở rộ, mà xuân qua lúc nào không hay,
Ai đang chơi ghế đu, trong tiếng cười xen lẫn tiếng nói khe khẽ.
Một mảnh tâm tình như nổi lên ngàn vạn mối tơ vò,
Khắp nhân gian, không có lấy một chốn an bài (để làm vơi nỗi sầu tự).

Từ luật
XTXBBTT (v)
XTBB, XTBBT (v)
XTXBBTT (v)
XBXTBBT (v)

Bản dịch của YL

Nhàn bước bên ao trời chập tối,
Mới quá thanh minh, mà tiếc xuân qua vội.
Lác đác mưa ngưng bên gió thổi,
Mông lung trăng nhạt cùng mây khói.

Đào mận đang hoa xuân mấy đỗi,
Bên ghế đu còn, ai nhẩn nha cười nói.
Này mảnh tâm tình muôn vạn rối,
An lòng một chốn tìm không nổi.

Nam Đường Hậu chủ – Tử dạ ca. Nhân sinh sầu hận hà năng miễn

子夜歌
人生愁恨何能免?销魂独我情何限!故国梦重归,觉来双泪垂。
高楼谁与上?长记秋晴望。往事已成空,还如一梦中。

Phiên âm
zǐ yè gē
子夜歌
rén shēng chóu hèn hé néng miǎn, xiāo hún dú wǒ qíng hé xiàn!
人生愁恨何能免,销魂独我情何限!
gù guó mèng zhòng guī, jué lái shuāng lèi chuí.
故国梦重归,觉来双泪垂。
gāo lóu shuí yǔ shàng? zhǎng jì qiū qíng wàng.
高楼谁与上?长记秋晴望。
wǎng shì yǐ chéng kōng, hái rú yī mèng zhōng.
往事已成空,还如一梦中。

Hán Việt
Nhân sinh sầu hận hà năng miễn, tiêu hồn độc ngã tình hà hạn.
Cố quốc mộng trùng quy, giác lai song lệ thùy.
Cao lâu thùy dữ thướng? Trường kí thu tình vọng.
Vãng sự dĩ thành không, hoàn như nhất mộng trung.

Giải nghĩa
Sầu hận nhân sinh làm sao có thể tránh được đây? Chỉ có ta mất hồn (bi) tình vô hạn.
Trong mộng quay lại cố quốc, khi tỉnh lại hai hàng lệ đã rơi xuống.
Có ai cùng ta trèo lên lầu cao? Nhớ mãi một ngày thu quang đãng, ở trên lầu cao nhìn ra xa.
Mọi sự ngày xưa đã thành không, giống như ở trong mộng.

Từ luật
xBxTBBT, xBxTBBT
xTTBB, xBBTB
xBBTT, xTBBT
xTTBB, xBBTB.

Bản dịch của YL
Nhân sinh buồn hận làm sao cạn,
Mình ta hồn lạc tình vô hạn.
Nước cũ mộng về thăm,
Lệ hai hàng chứa chan.
Lầu cao ai đứng cạnh?
Mãi nhớ ngày thu tạnh.
Việc cũ đã tan rồi,
Chỉ như mộng vậy thôi.

Nam Đường Hậu chủ – Tương kiến hoan. Lâm hoa tạ liễu xuân hồng

相见欢·林花谢了春红
林花谢了春红,太匆匆。无奈朝来寒雨晚来风。
胭脂泪,相留醉,几时重。自是人生长恨水长东。

Phiên âm
xiāng jiàn huān
相见欢
lín huā xiè le chūn hóng, tài cōng cōng.
林花谢了春红,太匆匆。
wú nài zhāo lái hán yǔ wǎn lái fēng.
无奈朝来寒雨晚来风。
yān zhī lèi, xiāng liú zuì, jǐ shí zhòng.
胭脂泪,相留醉,几时重。
zì shì rén shēng cháng hèn shuǐ zhǎng dōng.
自是人生长恨水长东。

Hán Việt
Lâm hoa tạ liễu xuân hồng, thái thông thông.
Vô nại triêu lai hàn vũ vãn lai phong.
Yên chi lệ, tương lưu túy, kỉ thời trùng
Tự thị nhân sinh trường hận thủy trường đông.

Giải nghĩa
Hoa sắc xuân hồng trong rừng đã héo tàn cả, quá vội vàng.
Cũng không biết làm sao, (hoa làm sao có thể chịu) sáng mưa lạnh chiều gió rét.
(Hoa hồng rơi xuống, lại thấm nước mưa, giống như ) Giọt lệ pha phấn đào (từ trên má mĩ nhân chảy xuống), (hoa và người yêu hoa ) lưu luyến si mê lẫn nhau, bao giờ mới có thể gặp lại đây.
Đương nhiên thôi, kiếp nhân sinh, các mối sầu hận như nước chảy dài về đông.

Từ luật
xBxTBB, TBB.
xTxBBTTBB.
xxT, xBT, TBB.
xTxBBTTBB.

Bản dịch của YL
Ver.1
Hoa rơi tàn sắc xuân hồng,
Vội xông xông.
Sáng lạnh mưa chiều căm gió chỉ đành trông.
Lệ hòa phấn,
Cùng vương vấn,
Gặp hay không.
Muôn kiếp buồn thương như nước chảy về đông.

Ver. 2
Hoa rừng rơi sắc xuân phôi,
Quá nhanh rồi.
Sáng lạnh mưa chiều căm gió được bao hồi.
Lệ hồng phấn,
Cùng vương vấn,
Gặp hay thôi.
Muôn kiếp buồn thương như nước hướng đông trôi.

Ver. 3
Rừng hoa rơi sắc xuân đào,
Vội làm sao.
Sáng lạnh mưa chiều căm gió chịu là bao.
Lệ hồng phấn,
Cùng vương vấn,
Gặp khi nào.
Muôn kiếp buồn thương như nước chảy nao nao.


Nam Đường Hậu chủ – Ức Giang Nam. Đa thiểu hận

忆 江南/望江南
多少恨,昨夜梦魂中。
还似旧时游上苑,车如流水马如龙。
花月正春风。

Phiên âm
忆 江南 · 多少 恨 yì jiāngnán· duōshǎo hèn
多少 恨 , 昨夜 梦魂 中 。
duōshǎo hèn, zuóyè mènghún zhōng.
还 似 旧时 游 上 苑 , 车 如流 水马 如 龙 。
hái sì jiùshí yóu shàng yuàn, chē rúliú shuǐmǎ rú lóng.
花月 正 春风。
huāyuè zhèng chūnfēng.

Hán Việt
Ức Giang Nam/Vọng Giang Nam. Đa thiểu hận
Đa thiểu hận, tạc dạ mộng hồn trung.
Hoàn tự cựu thời du thượng uyển, xa như lưu thủy mã như long.
Hoa nguyệt chính xuân phong.

Giải nghĩa
Ta có bao nhiêu là hận, cảnh tượng trong mộng tối qua.
Hãy giống như trước (khi ta còn làm quốc chủ) đi chơi trong thượng uyển, xe qua lại như nước, các đội ngựa như (thành một con) rồng (dài bơi không ngừng nghỉ)
Chính là ngày xuân cảnh sắc (hoa nguyệt) tươi đẹp nhất, có gió xuân (ấm áp) thổi qua.

Từ điệu
平中仄,中仄ˇ仄平
中仄中平平仄仄,中平中仄仄平
中仄仄平

Bản dịch của YL
Bao nhiêu hận, đêm trước mộng hồn trông.
Lại vẫn ngày xưa trong thượng uyển, xe như nước chảy ngựa như rồng.
Hoa nguyệt gió xuân nồng.

Nam Đường Hậu chủ – Phá trận tử. Tứ thập niên lai gia quốc

破阵子
四十年来家国,三千里地山河。
凤阁龙楼连霄汉,玉树琼枝作烟萝,几曾识干戈?
一旦归为臣虏,沈腰潘鬓消磨。
最是仓皇辞庙日,教坊犹奏别离歌,垂泪对宫娥。

Phiên âm
pò zhèn zi
破阵子
sì shí nián lái jiā guó, sān qiān lǐ dì shān hé.
四十年来家国,三千里地山河。
fèng gé lóng lóu lián xiāo hàn, yù shù qióng zhī zuò yān luó, jǐ céng shí gān gē?
凤阁龙楼连霄汉,玉树琼枝作烟萝,几曾识干戈?
yī dàn guī wèi chén lǔ, shěn yāo pān bìn xiāo mó.
一旦归为臣虏,沈腰潘鬓消磨。
zuì shì cāng huáng cí miào rì, jiào fāng yóu zòu bié lí gē, chuí lèi duì gōng é.
最是仓皇辞庙日,教坊犹奏别离歌,垂泪对宫娥。

Hán Việt
Tứ thập niên lai gia quốc, tam thiên lí địa san hà
Phượng các long lâu liên tiêu Hán, ngọc thụ quỳnh chi tác yên la, kỉ tằng thức can qua?
Nhất đán quy vi thần lỗ, trầm yêu phan mấn tiêu ma.
Tối thị thảng hoàng từ miếu nhật, giáo phường do tấu biệt li ca, thùy lệ đối cung nga.

Dịch nghĩa
Bốn mươi năm đất nước (đến lúc Hậu Chủ làm bài từ này, Nam Đường có khoảng lịch sử 38 năm khai quốc, ở đây là nói khái quát), ba ngàn dặm san hà.
Gác phượng lầu rồng liên tiếp đến trời (tiêu hán bao gồm vân tiêu, ý nghĩa là trời, thiên không, và sông Hán (thiên hà), ý nghĩa là trời nói chung), cây cỏ trân quý (ngọc thụ quỳnh chi) tươi tốt um tùm cho sương khói tụ dây leo cuốn (tác yên la), khi nào đã biết đến can qua?
Một ngày trở thành tù binh tôi thần (của người khác), người dần gầy đi, tóc mai dần điểm bạc (trầm yêu, phan mấn. Trầm chỉ Trầm Ước, Phan chỉ Phan Nhạc, đều có các điển cố liên quan. Nhưng tựu trung lại Trầm yêu (yêu là eo lưng) chỉ người ngày càng gầy đi, Phan mấn chỉ tuổi trung niên tóc bạc).
(Đặc biệt khiến cho ta nhớ) là ngày vội vàng phải từ biệt tông miếu, giáo phường trong cung đình hãy tấu khúc ca biệt li, (chỉ có thể) đối mặt với cung nữ mà rơi lệ thôi.

Từ điệu
TTBBXT, XBXTBB.
XTXBBTT, XTBBXTB.
XBXTB.
TTBBXT, XBXTBB.
XTXBBTT, XTBBXTB.
XBXTB.

Bản dịch của YL
Bốn chục năm riêng một nước, ba ngàn dặm cõi san hà.
Gác phượng lầu rồng trời nối đất,
Gốc ngọc cành quỳnh vẩn khói là.
Nào chinh chiến trải qua?

Một sớm thành tôi mất nước, người gầy tóc trắng dần ra.
Tông miếu ngày đi còn thảng thốt,
Phường nhạc hòa lên khúc tiễn xa.
Nhìn cung nữ lệ nhòa.